CO TO JEST?
Sistema to rosyjski system walki stworzony na potrzeby wojska, jednostek specjalnych, agentów ochrony najwyższego szczebla itd. Rosyjskie źródła utrzymują, iż Sistema ma swoje korzenie w tradycji, kulturze i folklorze Rosji oraz jej krajów peryferyjnych, jednak do tezy tej, należy się odnosić ze zdrową rezerwą.
Dziedziną mającą główny wpływ na rozwój teorii systemy była biomechanika ruchu człowieka, a zwłaszcza Teoria Zręczności Bernsztajna. Nie do przecenienia jest też materiał badawczy, jakim dysponował ZSRR w postaci mistrzów tradycyjnych stylów z Chin, Korei i Wietnamu, których spora część znalazła się w obozach i tajnych bazach, szczególnie w latach 50-tych i 60-tych. Badania obejmowały zarówno style wewnętrzne jak i zewnętrzne oraz zjawiska paranormalne (nie jest to jednak specjalnością rosyjską, bowiem po drugiej stronie żelaznej kurtyny odbywały się podobne rytuały).
By wyjaśnić czym jest Sistema posłużę się dwoma porównaniami, zastrzegając jednak, iż jest to moja subiektywna ocena. Sistema jest w swojej prostocie zbliżona do KRAV MAGI zaś w relaksie i pracy z oddechem i energią do AIKIDO. Sistema jest też też raczej koncepcją kształcenia odruchów niż zbiorem technik, mówiąc inaczej Sistema to Windows zaś programy użytkowe zależą od użytkownika, czyli inna będzie Sistema karateki, inna boksera i jeszcze inna judoki.
Sistiema opiera się na kilku głównych zasadach fizyki i biomechaniki:
1. Tworzenie miejsca
Pozwalanie na kontynuowanie ataku przeciwnika wzdłuż zamierzonej trajektorii, z przejęciem jego siły, tak aby wyszła za krawędź jego zrównoważonej pozycji - przeciwnik nie może swobodnie przeprowadzić ataku kontynuacyjnego,
2. Ciągłość ruchu
Łączenie ruchu tak by koniec jednego ruchu stawał się początkiem drugiego, nawet jeśli nastąpił jakiś błąd i manewr nie przyniósł spodziewanego rezultatu, zdolność do efektywnego działania pomiędzy "technikami",
3. Plastyczność
Płynny, bezwysiłkowy ruch całego ciała i pojedynczych jego części wykorzystujący pełny zakres działania wszystkich stawów, koordynację i rozluźnienie - oszczędność ruchu pozwalająca na zachowanie energii,
4. Punkt wierzchołkowy trójkąta
"Ruchomy środek ciężkości" przeciwnika znajduje się pomiędzy splotem słonecznym a splotem księżycowym (punkt poniżej pępka) nad linią wytyczoną pomiędzy jego piętami. Przesunięcie środka ciężkości przeciwnika w kierunku punktu tworzącego wierzchołek trójkąta równoramiennego opartego o tę linię powoduje obalenie go. Wykorzystanie punktu wierzchołkowego trójkąta jest wspomagane przez użycie
ręki blokującej - ciągnącej przeciwnika w jednym kierunku,
ręki przenoszącej siłę - pchającej, uderzającej lub szarpiącej przeciwnika w przeciwnym kierunku, co oddziaływuje na splot słoneczny w celu przesunięcia środka ciężkości w kierunku punktu wierzchołkowego,
nogi ruchomej - podcinającej, zachaczającej, podbijającej czy nadeptującej przeciwnika w jednym kierunku i
nogi wspierającej - działającej jednocześnie jako podstawa do przemieszczenia przeciwnika w przeciwnym kierunku, co oddziaływuje na splot księżycowy w celu przesunięcia środka ciężkości do punktu wierzchołkowego.
5. Inżynieria wstrząsu
Gwałtowne wyzwalanie siły poprzez błyskawiczne przejście od rozluźnienia do napięcia i składanie sił (stopy-nogi-biodra-barki-ręce-dłonie) dla obalenia przeciwnika, wykonywane zwłaszcza po przekątnej w stosunku do niego.
6. Trójpłaszczyznowość
Przemieszczanie ciała przeciwnika w trzech płaszczyznach jednocześnie (np. skręcanie jego głowy nie w górę czy w bok ale jednocześnie w górę, w bok i wgłąb po przekątnej).
7. Znak zapytania (lub ósemka)
Użycie siły wobec przeciwnika po trajektorii znaku zapytania (np. do siebie w dół - do siebie w górę - od siebie w górę - od siebie w dół).
Sistiema – zasady stylowe
1. Oddech – psychika - luz
Panowanie nad psychiką i ciałem, co umożliwia racjonalne zachowanie w stresującej sytuacji, wyeliminowanie strachu oraz dłuższą zdolność do prowadzenia walki. Stosowanie licznych ćwiczeń oddechowych pozwala ograniczyć bodźce zewnętrzne i skupić się na ataku przeciwnika bądź przeciwników. Trening ten wymaga świadomego udziału, dojrzałości i otwarcia na doznania wewnętrzne.
2. Trening giętkości, elastyczności i przyjmowania uderzeń
Trening ten pozwala absorbować siłę ciosu o dużej sile. Cechą charakterystyczną jest częste użycie ruchów barkami. Pady, przewroty i obalenia są wykonane bezpośrednio na podłożu na jakim się ćwiczy, bez uszczerbku na zdrowiu. Realna walka to również realne podłoże bez mat. Elastyczność i giętkość pozwala przeprowadzić obronę bez podziału na ciosy, uniki i bloki zachowując ciągłość ruchu. W przypadku gdy dany manewr nie przyniósł skutku przechodzimy do następnego dzięki wypracowanej instynktowej reakcji zaatakowanej części ciała.
3. Techniki nożne
"Krótkie" uderzenia nożne stosuje się do znokautowania przeciwnika i uszkodzenia stawów. Uderzenia "wydłużone" stosuje się do obalenia przeciwnika, wytrącenia z równowagi lub odepchnięcia. Rozróżnia się także kopnięcia-nadepnięcia. Serie kopnięć wykonuję się w ciekawej kombinacji tzw. "trojki" czyli potrójne uderzenie jedną nogą. Większość kopnięć jest poniżej pasa wymagających mniej czasu, energii i rozciągnięcia, dlatego też Sistiemę mogą ćwiczyć osoby w każdym wieku bez "siłowego" rozciągania.
4. Techniki ręczne
Główna zasada to uderzaj miękką powierzchnią (np. otwartą dłonią) w twarde części ciała, a twardą powierzchnią (pięść, łokieć) w miękkie części ciała. Tak jak przy kopnięciach wykorzystuję się tzw. "trojkę"- trzy uderzenia tą samą ręką. Uderza się zarówno na wydechu i wdechu. Uderzenia "krótkie" stosuję się do znokautowania i szokowania przeciwnika, a "wydłużone" do obalania i wytrącenia przeciwnika z równowagi. Uderza się pod różnymi kątami.
5. Bloki, uniki, pozbawienie równowagi
Stosuję się pozwalając przeciwnikowi na kontynuowanie ataku wzdłuż zamierzonej trajektorii z jednoczesnym przejęciem jego siły. Ręce trzymane są blisko ciała by nie tworzyć tzw. "pustej" przestrzeni i móc kontrolować napastnika. Podcięcia stosuję się "wchodząc" w ruch przeciwnika. Do obaleń używa się też nadepnięć i kopnięć na stawy kolanowe.
6. Broń
Obrona przed atakiem nożem, rzucanie nożem, strzelanie, przejmowanie broni krótkiej od napastnika, walka saperką wojskową; ćwiczenia długim kijem i szablą. Jest to podstawowa broń wykorzystywana w Sistiemie jednakże używa się wszystkiego co ma się pod ręką do samoobrony.
7. Plastyczność i ciągłość ruchu.
Poruszanie się jest płynne i miękkie wykorzystujące pełny zakres działania wszystkich stawów, koordynację, by nie przerywać obrony nawet przy błędzie lub małej efektywności kontry i płynnie przejść do innej akcji.
8. Obrona w parterze przed jednym lub kilku przeciwnikom.
Podany jest kompleksowy system padów, rzutów, przetoczeń i kontroli atakującego.
9. Ćwiczenia grupowe
mające na celu intuicyjne zachowanie podczas grupy
napastników. Ćwiczy się nawet obronę przed kilkunastoma napastnikami.
10.Trening dla zaawansowanych
Rozwijanie elastyczności, poprawa biomechaniki ciała. Walka w zbliżonych do realnych sytuacji warunkach.
11. Filozofia.
Po przeniknięciu Sistiemy do grup cywilnych i osobistych doświadczeń życiowych propagatorów - liderów Sistiemy następuje odniesienie do istoty Boga jako centrum wszechrzeczy. Filozofią jest religia chrześcijańska, prawosławna. Tylko głęboka wiara pozwala uniknąć przekroczenia granic obrony koniecznej. Podstawową zasadą jest nie wyrządzać krzywdy i nie reagować ponadto co potrzebne jest w danej sytuacji. Wyzbywanie się nadmiernej agresji. Trening jest sposobem życia i wszechstronnego rozwoju fizycznego, psychicznego i duchowego. Nie rozgrywa się żadnych zawodów sportowych.
12. Hierarchia.
W Sistiemie nie ma żadnych pasów i stopni. O przejściu danego adepta w grono instruktorów decyduje jego bezpośredni mistrz - instruktor podczas oficjalnego egzaminu.
